สังคมไทยมักปลูกฝังว่าเรื่อง “เพศ” เป็นเรื่องที่ไม่ควรพูดอย่างเปิดเผยและไม่ควรให้เด็กรับรู้ก่อนวัยอันควร แต่คนเป็นพ่อเป็นแม่ทุกคนรู้ดีว่า วันหนึ่งที่เราอาบน้ำพร้อมกันพ่อแม่ลูกเด็กในวัยเรียนรู้จะเริ่มสังเกตและตั้งคำถามสรีระเพศของพ่อแม่ที่ต่างกัน รวมทั้งแสดงพฤติกรรมต่าง ๆ ที่เรารับมือไม่ถูกออกมา
เพื่อสร้างการเรียนรู้อย่างมีขอบเขตและเข้าใจการแสดงออกของลูกน้อย เราจึงมี 4พฤติกรรมให้ลองเช็กว่าลูกมีอาการเหล่านี้หรือไม่ พร้อมบอกวิธีการรับมืออย่างถูกต้อง
▶ ลูกจับเล่นอวัยวะเพศ ◀
ข้อเท็จจริง: ตามปกติเด็กวัย 3-5 ขวบ จะเริ่มสำรวจร่างกายตนเอง ซึ่งรวมถึงอวัยวะเพศแต่เมื่อพ้นวัย 4-5เขาจะเริ่มสนใจสภาพแวดล้อมรอบข้างมากขึ้นจนลดความสนใจอวัยวะเพศลง
วิธีรับมือของพ่อแม่
✔ ควรทำ : เบนความสนใจให้ลูกทำอย่างอื่นแทน ให้เวลากับลูกทำกิจกรรมร่วมกัน โดยเฉพาะช่วงก่อนนอนจนลูกหลับ
✘ ไม่ควรทำ : ตำหนิ ดุด่า โวยวาย หัวเราะขบขัน เพราะเป็นการกระตุ้นความสนใจมากขึ้น
▶ ลูกมีพฤติกรรมเหมือนช่วยตัวเอง (Masturbation)◀
ข้อเท็จจริง : เด็กที่สำรวจร่างกายตัวเองและเล่นอวัยวะเพศ ถูไถกับที่นอนหรือหมอนอาจเกิดความรู้สึกแปลกและเพลิดเพลินเพราะบริเวณอวัยวะเพศมีปลายประสาทที่ไวต่อการรับสัมผัสคล้ายการช่วยตัวเอง แต่สิ่งนี้ไม่ถือเป็นการช่วยตัวเองแบบผู้ใหญ่ เพราะไม่ได้เป็นเรื่องอารมณ์ทางเพศ ไม่ใช่ความผิดปกติทางจิตเวชและไม่ใช่เครื่องหมายของการหมกมุ่นทางเพศ
วิธีรับมือของพ่อแม่
✔ ควรทำ : เบนความสนใจให้ลูกทำอย่างอื่น ๆ แทน อ่านนิทานหรือใช้เวลาร่วมกับลูกมากขึ้น เนื่องจากแนวโน้มเด็กที่มีอาการเหล่านี้มักเกิดในเด็กที่ไม่มีผู้ใหญ่ดูแลใกล้ชิดในช่วงระหว่างวันมีเวลาและให้ความสนใจลูกอย่างสม่ำเสมอ
✘ ไม่ควรทำ : ตำหนิ ดุด่า โวยวาย เพราะทำให้เด็กกลัว รู้สึกผิด กังวลและสงสัยจนกระตุ้นพฤติกรรมอย่าปล่อยให้ลูกเข้านอนตามลำพัง
▶ ลูกสนใจเรื่องเพศมากเกินไปตั้งแต่อายุยังน้อย (ก่อนวัยรุ่น) ◀
ข้อเท็จจริง : หากลูกมีอาการสนใจเรื่องทางเพศมากเกินไป อาจเป็นไปได้ว่าอาจเกิดจากการเสพสื่อลามก เห็นผู้ใหญ่มีเพศสัมพันธ์หรืออาจถูกล่วงละเมิดทางเพศ
วิธีรับมือของพ่อแม่
✔ ควรทำ : ค้นหาสาเหตุและทำตัวเป็นตัวอย่างที่ดีในการวางตัวทางเพศและจำกัดการรับสื่อ กรณีสงสัยการถูกล่วงละเมิดทางเพศควรพาไปพบแพทย์เพื่อตรวจเช็กอาการ
✘ ไม่ควรทำ :เปิดโอกาสให้เด็กเสพสื่อลามกก่อนวัยอันควรให้ลูกใช้สื่ออย่างอิสรเสรี
▶ ลูกมีพฤติกรรมเบี่ยงเบนทางเพศ◀
ข้อเท็จจริง : พ่อแม่สามารถสังเกตอัตลักษณ์เพศลูกได้จากความสนใจ การเลือกของเล่น เช่น ผู้ชายชอบโลดโผน ฟุตบอล ผู้หญิงชอบตุ๊กตา เจ้าหญิง แต่ถ้าลูกมีความสนใจตรงข้ามกับเพศ ไม่ได้แปลว่าเขาต้องการเป็นเช่นนั้นเสมอไปแต่อาจเกิดขึ้นจากสาเหตุอื่น ๆ ซึ่งปรับแก้ได้ ยกเว้นกรณีที่ตรวจสอบแล้วลูกเป็นเพศทางเลือกจริงพ่อแม่ควรปรับใจยอมรับสิ่งที่ลูกเป็นหากลูกมีพฤติกรรมเบี่ยงเบนมักเริ่มในช่วงอายุ 3-5 ปี
วิธีรับมือของพ่อแม่
✔ ควรทำ : ค้นหาสาเหตุที่อาจส่งผลให้พฤติกรรมเบี่ยงเบน เช่น ในครอบครัวมีแต่ลูกผู้หญิง ความสัมพันธ์ระหว่างพ่อหรือแม่ที่มีเพศตรงกับลูกไม่ดี หมั่นให้ลูกอยู่กับพ่อหรือแม่ที่มีเพศตรงข้ามกับลูก (ลูกสาวใกล้ชิดแม่ ลูกชายใกล้ชิดพ่อ) รวมทั้งยอมรับในสิ่งที่ลูกเป็น ยกเว้นกรณีลูกมีพฤติกรรมเบี่ยงเบนทางเพศที่ไม่เหมาะสม ควรพาไปปรึกษาจิตแพทย์เด็กในการช่วยเหลือปรับพฤติกรรม การวางตัวให้เหมาะสมเพื่อให้ยอมรับตัวเองและใช้ชีวิตได้อย่างมีความสุข
✘ ไม่ควรทำ :ดุด่า ตีหรือแสดงอาการปฏิเสธ ไม่ยอมรับเมื่อพบว่าอัตลักษณ์ลูกเบี่ยงเบน
