หลายครั้งที่เราได้ยินคำว่า “คุกคามทางเพศ” หรือ Sexual Harassment ผ่านทางหน้าสื่อ ทั้งการเสนอเรื่องราวพฤติกรรมที่เข้าข่ายการคุกคามทางเพศ และการรณรงค์เรียกร้องเพื่อสร้างความเข้าใจ หลีกเลี่ยงพฤติกรรมการคุกคามทางเพศทั้งปวง
การคุกคามทางเพศ หรือ Sexual Harassment หมายถึง การกระทำหรือการแสดงออกในทางเพศทั้งทางตรงและทางอ้อม ทั้งด้วยการใช้สายตา ท่าทาง เสียง คำพูด ร่างหาย หรือการสื่อสารผ่านช่องทางต่าง ๆ ส่งผลให้ผู้ที่ตกเป็นเป้าของการกระทำดังกล่าว เกิดความรู้สึกอึดอัด เดือดร้อนรำคาญใจ ไม่พอใจ เครียด หวาดระแวง รู้สึกไม่ปลอดภัย หรือถูกคุกคาม แม้ผู้กระทำจะไม่มีเจตนาร้ายก็ตาม ซึ่งการคุกคามทางเพศนั้น ผู้ที่ตกเป็นเหยื่อเป็นได้ทั้งผู้หญิง ผู้ชาย เพศทางเลือก เด็กและผู้ใหญ่ เกิดขึ้นได้ทั้งที่บ้าน พื้นที่สาธารณะ และในสื่อสังคมออนไลน์
สำหรับการคุกคามทางเพศ แบ่งออกได้เป็น 5 รูปแบบหลัก ๆ ได้แก่
การคุกคามด้วยคำพูด การแซว หรือพูดเล่น ซึ่งบางทีคนแซวอาจจะไม่มีเจตนาที่ไม่ดี แต่คนที่โดนแซวอาจรู้สึกไม่สบายใจได้ การเล่นมุกตลกสองแง่สองง่าม พูดจาแทะโลม การพูดขยายความถึงสรีระร่างกาย ชักชวนให้มีเพศสัมพันธ์ การใช้คำเปรียบเทียบสิ่งนึงกับสิ่งนึง เช่น อยากดื่มนม การผิวปากหรือส่งเสียงหยอกล้อ เป็นต้น
การคุกคามทางสายตา หรือการมอง ถึงแม้จะเป็นเพียงการมองเฉย ๆ แต่หากมีจุดประสงค์แอบแฝง สร้างความอึดอัดใจให้กับผู้ที่มอง ก็ถือเป็นการคุกคามทางเพศ เช่น การจ้องมองไปยังบริเวณส่วนต่าง ๆ ของร่างกาย การแอบดู หรือการทำหน้าตากะลิ้มกะเหลี่ย
การคุกคามทางร่างกาย การสัมผัสร่างกาย แตะเนื้อต้องตัว โอบกอด จับมือ จับขา โดยที่อีกฝ่ายไม่ยินยอม รวมไปถึงการสัมผัสตัวแบบด้วยท่าทีที่ดูเหมือนไม่จงใจและไม่คิดอะไร เช่น การโอบไหล่ หรือ การวางมือ ตบขา เป็นต้น หรือการถูกลูบไล้หรือโดนนั่งเบียดบนรถสาธารณะโดยอาศัยจังหวะให้เหมือนกับการบังเอิญ
การคุกคามด้วยข้อความ การเขียนจดหมาย หรือส่งข้อความลามก การส่งภาพหรือคลิปลามก หรือภาพอวัยวะเพศให้กับเหยื่อ การโชว์อวัยวะเพศและช่วยตัวเองต่อหน้าอีกฝ่าย เป็นต้น รวมถึงการแสดงความคิดเห็น การแชท และการแชร์ หรือสร้างข่าวลือ ที่สร้างความอึดอัดไม่สบายใจให้กับคู่สนทนา นั่นถือเป็นการคุกคามนั่นเอง
การแอบถ่ายภาพ/คลิปในตามสถานที่ต่างๆ เช่น ห้องน้ำ ใต้บันได การแอบถ่ายใต้กระโปรงในรถขนส่งสาธารณะ เป็นต้น รวมถึงการติดตามเหยื่อไปในสถานที่ต่าง ๆ ด้วย
การถูกคุกคามทางเพศนั้น สร้างบาดแผลให้กับทั้งร่างกายและจิตใจของเหยื่อ ทำให้เกิดความเครียด ความหวาดระแวง และความกลัวที่มากขึ้น ส่งผลกระทบต่อชีวิตประจำวัน เช่น การขาดงาน และเพิ่มความเสี่ยงในปัญหาสุขภาพ นอกจากนี้อาจก่อให้เกิดโรคเครียด ภาวะซึมเศร้า ภาวะ PTSD (Post-Traumatic Stress Disorder) พฤติกรรมใช้สารเสพติดหรือติดสุราตามมา
หากตกเป็นเหยื่อการคุกคามทางเพศ ขอให้ตั้งสติ แม้อาจจะทำได้ยากในสถานการณ์คับขัน แต่เป็นการรับมือเบื้องต้นที่ดี แล้วหาทางหลบออกจากสถานการณ์การถูกคุกคามโดยเร็วที่สุด ในกรณีที่ไม่สามารถหลบออกมาได้ อาจหลีกเลี่ยงโดยไม่สนใจการกระทำนั้น (ในกรณีที่ไม่ใช่การคุกคามทางร่างกาย) พยายามหาคนช่วย เช่น ไปอยู่ในที่ที่มีคนจำนวนมาก ไปหาตำรวจ หรือพนักงานรักษาความปลอดภัย
